نحوه ملاقات فرزند پس از طلاق از نظر قانون چگونه است ؟
یکی از مشکلات همسرانی که بدلیل اختلافات زناشویی از هم طلاق می گیرند ملاقات فرزند مشترک می باشد .چراکه اساسا با وجود فرزند همیشه یک پای مساله ملاقات با فرزند پس از طلاق است و چه بسا بسیاری برای عدم ملاقات مجدد همسر بدلیل وجود خاطره خوش از او همسر ترجیح می دهد بجای بذل مهریه از حضانت فرزند بگذرد .در هر حال اگر حضانت فرزند چه دختر و چه پسر با یکی از والدین باشد حق ملاقات فرزند مشترک برای ان دیگری محفوظ می باشد .مگر در مواردی که قانون مشخص می کند که ذیلا به ان اشاره خواهد شد .
قانون ملاقات فرزند بعد از طلاق
براساس ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی در صورتی که به علت طلاق ویا هر جهت دیگر ابوین یعنی پدر و مادر در یک منزل سکونت نداشته باشند .دادگاه برای هریک از ابوین که طفل تحت حضانت او نیست حق ملاقات با فرزند تعیین می نماید که جزییات ان با دادگاه خانواده وقاضی دادگاه خانواده می باشد .براساس این ماده در صورتی که در خصوص زمان ومکان وسایر جزییات ملاقات فرزند مشترک پس از طلاق توافقی بین زن و شوهر با نظارت دادگاه حاصل شود طبق ان عمل می شود در غیر اینصورت واگر اختلافی باشد دادگاه زمان و مکان ان را براساس شرایط کودک تعیین می کند که ممکن است یک الی ۲بار در اخر هفته باشد ولی بهتر است والدین طبق توافق خود عمل کنند تا فرزند اسیب روحی نبیند .برهمین اساس طبق قانون مواردی پیش بینی شده است تا به واسطه ان حق ملاقات با فرزند برای طرف دیگر حفظ شود .بطور مثال پدر و مادری که حضانت طفل را براساس تشخیص دادگاه طبق قانون بعهده دارد نمی توانند به بهانه سرپرستی فرزند و اینکه حضانت او را بعهده دارند او را از محل حضانت خارج کنند مگر اینکه این کار با اجازه دادگاه صورت گرفته باشد ودادگاه خانواده در جریان خروج فرزند از محل حضانت ویا خروج از کشور باشد .در همین راستا براساس ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی قیم یا مادر یا شخص که اکر حضانت با اوست از محل اقامت مقرر توافق شده بین زن و شوهر خارج کرد مگر اینکه این عمل با نظر دادگاه باشد .وبا در نظر گرفتن حق ملاقات طفل این اجازه را بدهد .
مکان ملاقات فرزند بعد از طلاق
یکی دیگر از اختلافات زوجین پس از طلاق همین امر مکان ملاقات طفل می باشد چراکه زن دیگر حاضر به قبول رفت و امد شوهر در مقابل منزل خود نیست وشو هر هم همین طور لذا اختلاف تازه از همین جا شروع می شود برای رفع اختلافات ناشی از مکان ملاقات فرزند مشترک بعد از طلاق بهترین راه در ابتدا توافق زوجین است که اگر توافقی صورت نگیرد دادگاه احیاننا پارک محل زندگی و یا کلانتری را برای این امر در نظر گرفته خواهد شد .که البته باتوجه به عدم توافق زوجین احتمالا برای فرزند اسیب رسان خواهد بود فلذا توصیه می شود لجاجت را در این خصوص کنار گذاشت و با توافق فی مابین به نتیجه ایی رسید .
ایا برای ملاقات با فرزند دادخواست جداگانه لازم است ؟
جواب کلی خیر است البته اگر برای ملاقات با فرزند در طلاق ویا طلاق توافقی تعیین تکلیف شده باشد دیگر نیاز به ارایه دادخواست مجدد نیست و الا دادخواست مجدد برای تعیین وقت ملاقات فرزند مشترک بعد از طلاق ضروری بوده وباید جداگانه اقدام کرد .ضمننا در صورتیکه احتمال خاصی در مورد ملاقات با فرزند می دهید بهتر است حتما تقاضای دستور موقت کنید تا با مشکلی مواجه نشوید .
در صورت ممانعت پدر یا مادر جهت ملاقات با فرزند چه باید کرد ؟
در صورت ممانعت ملاقات فرزند مشترک قبل یا بعد از طلاق باید سریعا به دادسرا یا شورای حل اختلاف مراجعه کرده و از طرف مقابل بابت ممانعت از ملاقات طفل شکایت کرد چراکه ممانعت از ملاقات فرزند مشترک جرم بوده وبرای ان مجازات در نظر گرفته شده است مجازات ان نیز ۳ تا ۶ ماه حبس می باشد .فلذا توصیه می شود بدون حکم دادگاه خانواده از جلوگیری از ملاقات فرزند مشترک خودداری شود .چراکه مجازات سنگینی در انتظار ممانعت کننده ملاقات با فرزند میباشد .
ایا ملاقات با فرزند را می توان از پدر یا مادر سلب کرد ؟
سلب کلی حق ملاقات با فرزند بر خلاف تصریح قانون مدنی است و اساسا امکان پذیر نیست .البته زمانی که ملاقات با فرزند مشترک خطر جانی برای فرزند داشته باشد ویا یکی از پدر و مادر اشتهار ویا فساد اخلاقی داشته باشد با حکم دادگاه می توان از ملاقات ممانعت بعمل اورد .عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادر اعتیاد زیان اور به الکل مواد مخدر و قمار به تشخیص مراجع انتظامی و پزشکی قانونی نیز از جمله مواردی است که منع ملاقات طفل در ان توصیه شده است .همچنین باید به ان اضافه کرد ضرب و شتم فرزند را که در مورد ان حکم محکومیت وجود داشته باشد .
حضانت شامل چه مواردی می شود ؟
حضانت شامل تربیت طفل اطاعت طفل و تنبیه طفل می شود که البته تنبیه مجاز و محدود ودر حدود مقرر در قانون که شامل تربیت طفل می شود .ودر مورد دختر ویا پسر تا سن هفت سالگی امر حضانت با مادر خواهد بود .ومادر حق دارد در این مدت هفت سال عهده دار حضانت طفل باشد البته دقت داشته باشید مسایل مالی فرزند حتی در ایام حضانت مادر با پدر است و پدر نمی تواند به این بهانه از این امر استنکاف ورزد .وباید هزینه نگهداری اطفال و نفقه انها را بطور کامل حتی در زمان حضانت مادر پرداخت نماید .در صورت عدم ورداخت نفقه پدر مسوول خواهد بود .
در صورت فوت پر یا مادر حضانت با کیست ؟
در صورت فوت مادر یا پدر شرایط حضانت فرق می کند مختصر اینکه در صورت فوت پدر حضانت طبق قانون جدید با مادر بوده ودر صورت فوت مادر این امر از وظایف ولی یعنی پدر است تنها فرقی که قانون جدید با گذشته دارد اینست که طبق قانون جدید مادر در صورت فوت پدر جایگزین جد پدری می شود .ودر این خصوص مشکلی برای مادر پیش نمی اید .و می تواند فرزند خود را خود با علایق خود تربیت کند منتها عملا دیگر هزینه های اطفال بدوش خود خواهد بود چراکه معمولا جد پدری توانایی پرداخت نخواهد داشت ودر خصوص گذشته هم نمی توان نفقه از او مطالبه کرد .ولی می توان برای تعدیل مبلغ نفقه نزد پدر رفت .
اکبر فتح اللهی نوشهر
وکیل پایه یک دادگستری
یادداشت نویس روزنامه ابتکار