کفالت متهم چیست ؟چه کسی می تواند کفالت متهم را در دادسرا قبول کند
کفالت متهم و تعریف معنای کفیل که در دادسرا بکار می رود توسط وکیل دادگستری
وقتی بهمراه وکیل خود به دادسرا برای ضمانت می روید وکیل شما احتمال دارد اگر در جایگاه متهم باشید از شما بخواهید یک کفیل برای جلوگیری از بازدداشتان معرفی کند حال بنده بعنوان وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی کفیل و کفالت از متهم را در سطور بعدی در پاسخ به سوالات حقوقی مراجعه کنندگان و دانشجویانم تعریف می کنم .ودر مورد کفالت در امور کیفری انواع قرارکفالت مبلغ قرار کفالت ووجه الکفاله برای شما بعنوان وکیل باتجربه صحبت می کنم .و همچنین در مورد نمونه قرار داد کفالت .
کفالت عقدی است که به موجب آن احد طرفین در مقابل طرف دیگر احضار شخص ثالثی را تعهد میکند.
متعهد را کفیل، شخص ثالث را مکفول و طرف دیگر را مکفول له میگویند.
در تعریف دیگر کـفالت آن است که انسان متعهد شود که هر وقت طلبکار بدهکار را خواست به دست او بدهد و به کسى که اینطور متعهدمى شود کفیل میگویند.
کـفالت در صورتى صحیح است که کفیل به هر لفظى اگرچه عربى نباشد یا به عـمـلـى بـه طـلـبکار بفهماند که من متعهدم هر وقت بدهکار خودرا بخواهى, به دست تو بدهم و طلبکار هم قبول نماید. کفیل باید مکلف و عاقل باشد و او را در کـفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسى را که کفیل او شده حاضر نماید.
کفیل چه مشخصاتی باید داشته باشد؟
کفالت هر کسی در دادگاه‌ها پذیرفته نمی‌شود. اعتبار کفیل باید به تشخیص مقام قضایی صادرکننده قرار برسد و پرداخت مبلغ کفالت محل تردید نباشد.
در پرونده‌ای که مثال زده شد، مقام قضایی برای اطمینان از اعتبار کفیل فیش حقوقی او را تقاضا کرده است. بنابراین معمولا با کارت شناسایی و فیش حقوقی اشخاصی که کارمند یا مستخدم اداره‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی هستند یا با پروانه کسب، سند مالکیت اتومبیل یا خانه، کارت بازرگانی و امثال آن اعتبار کفیل احراز می‌شود.
قاضی می‌تواند اعتبار کفیل را از طریق پاسگاه انتظامی و تحقیق از مطلعان به دست آورد.
مبلغ کفالت بر چه اساسی تعیین خواهد شد؟
تعیین مبلغ وجه‌الکفاله بستگی به شرایط پرونده دارد. در پرونده مطروحه که مربوط به آسیب بدنی غیرعمدی است قاضی با توجه به میزان مجازات قانونی عمل ارتکابی و خسارات وارده به شاکی و سایر علل و عوامل موثر مانند شخصیت متهم سابقه و وضعیت جسمی او و… در مورد میزان مبلغ ریالی وجه الکفاله تصمیم می‌گیرد.
در هر صورت مبلغ ریالی قرار تامین کفالت از خسارت‌هایی که به مدعی خصوصی یا شاکی وارد شده است، کمتر نخواهد بود.
کفیل چه تکالیفی در برابر قاضی خواهد داشت؟
اگر برای کفالت از شخصی در دادگاه حاضر شدید، اطلاع داشته باشید که تکالیف سختی را پذیرفته‌اید که اگر در انجام آن ناتوان باشید، پیامدهای مالی برای شما خواهد داشت.
پس از صدور قرار قبولی توسط قاضی و امضای آن توسط کفیل و قاضی، با درخواست کفیل رونوشت این تفاهم‌نامه به کفیل داده می‌شود.
اگر متهم در مواقعی که حضورش نزد قاضی ضروری است، برای مثال بازپرس او را برای تفهیم مفاد گزارش پلیس یا تحقیقات محلی یا نظریه کارشناس یا مواجهه حضوری و… احضار کند باید به موقع حاضر شود.
البته باید توجه داشت که ممکن است در جریان رسیدگی به پرونده، چه در دادسرا و چه در دادگاه، بارها متهم احضار شود و هر بار حضورش ضروری باشد، کفیل نمی‌تواند با استناد به اینکه متهم یک مرتبه نزد قاضی حاضر شده از خودش رفع مسئولیت کند.
اگر کفیل در میانه راه از ادامه این تکلیف پشیمان شد، پرونده در هر مرحله‌ای که باشد، می‌تواند با معرفی و تحویل متهم از قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده درخواست رفع مسئولیت کند؛ در غیر این صورت کفالت تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که متهم از اتهام وارده تبرئه یا پرونده مختومه یا اینکه متهم محکوم و اجرای حکم محکومیت وی آغاز شود.
وجه الکفاله چه زمانی باید پرداخت شود؟
در صورت فرار متهم یا دسترسی نداشتن به او در مواردی که حضور متهم ضروری تشخیص داده شود، کفیل ملزم به پرداخت وجه‌الکفاله خواهد بود. با این توضیح که به کفیل اخطار می‌شود ظرف مدت ۲۰ روز متهم را تسلیم کند. در صورت ابلاغ واقعی اخطاریه و عدم تسلیم، به دستور رئیس حوزه قضایی وجه‌الکفاله اخذ می‌شود.
خواستن متهم از کفیل جز موردی که حضور او برای تحقیقات یا محاکمه یا اجرای حکم ضرورت دارد، ممنوع است.
در صورت صدور دستور اخذ وجه‌الکفاله، کفیل می‌تواند مثل متهم و وثیقه‌گذار در مهلت مقرر به دادگاه تجدید نظر شکایت کند که این مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ دستور رئیس حوزه قضایی است.
بنابراین،کفیل با کفالت از مکفول مسئولیت‌های سنگینی را قبول میکند که انجام ندادن آن ممکن است به ضبط وجه الکفاله منتهی شود. البته باید این را هم گفت که اگر متهم با عذر موجه نزد قاضی حاضر نشود برای مثال همسر متهم فوت کرده یا در توقیف بوده یا اینکه به واسطه حوادث قهری نتوانسته نزد قاضی حاضر شود، کفیل مسئولیتی ندارد.
چه مواردی عقد کفالت را بهم میزند؟
کفیل ، بدهکار را به دست طلبکار بدهد.
طلب طلبکار داده شود.
طلبکار از طلب خود بگذرد.
بدهکار بمیرد.
طلبکار کفیل را از کفالت آزاد کند.
اگر کسى به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار دسترسى به او نداشته باشد، کسى که بدهکار را رها کرده، باید او را بدست طلبکار بدهد.
مفهوم کفیل از منظر حقوقی به بیان وکیل پایه یک دادگستری
در واقع کفالت یک عقد است که یکنفر در در برابر یک شخصی متعهد می شود که یک نفررا هرگاه بخود حضور یابد ، به عنوان مثال علی به احمد تعهد می دهد هر گاه احمداز او خواست حسین را در مقابل او حاضر نماید ( ماده قانون مدنی که در این صورت متعهد را کفیل و شخص ثالث را مکفول و طرف دیگر ا مکفول له می نامند و در مورد مثال فوق علی را کفیل واحمد را مکفول له وحسین را مکفول است
در امور کیفری هر گاه از طریق دادسرا در مورد شخصی که مثلاٌ نامش حسین باشد اتهامی به وی نسبت داده شده ونسبت به جرمی براو مدعی شده ، در این صورت دادستان که مدعی العموم جامعه است برای تحقیقات خود که نیاز به فرصت دارد، در این صورت تا زمانی که مطمئن نشده که از حسین نامی واقعاٌ جرمی سر نزده است یا نه، نمی تواند اظهار نظر نماید لذا به منظور انجام تحقیقات ، پیش بینی می کند که مبادا حسین فرار نماید و تحقیقات وی ناقص بماند و به عبارت بهتر دادستان مردد است که آیا حسین واقعاٌ مرتکب جرم شده است یا نه و در این صورت برای دادستان هنوز محرز نشده که از حسین جرمی سر زده است یا نه و نیاز به تحقیق بیشتری است و از سوی ممکن است برای تحقیقات ، حسین را به مقتضیات تحقیقاتش بخواهد تا از وی سوالاتی نماید و در این صورت به منظور عدم فرار حسین….. ، به وی اعلام می نماید که : حسین تو برو شخصی با شرایطی که قانون در نظر گرفته شخصی را به عنوان کفیل بیاور و حسین شخصی بنام علی را به عنوان کفیل می آورد در اینجا بین دادستان یا بازپرس و یا معاونان دادستان که همان دادیار ها می باشند قراردادی منعقد می شود ( که هر گاه حسین برای تحقیقات لازم باشد وی باید حضور یابد و یا کفیل او که علی است بایستی وی را فوراٌ حاضر نماید و دراین مورد تضمینی هم به عنوان وجه الکفاله از سوی دادسرا ازعلی گرفته می شود .برای روشن شدن این مطلب مثال خود را شفاف تر بیان می کنیم ( احمد از حسین شکایت می کند که وی به او ناسزا گفته است ، دادسرا پس از احضار حسین و حسین در پاسخ دادسرا اتهام احمد را انکار می کند دادسرا به احمد میگوید بایستی شاهد بیاوری و از سوی به منظور عدم فرار حسین به وی میگوید بایستی کفیل بیاوری درغیر این صورت برای تکمیل تحقیقات باید به زندان روانه شوی ، حسین فورا علی را به عنوان کفیل معرفی میکند و دادسرا به علی میگوید با وجه الکفاله ده میلیون تومان تو متعهدی هرگاه حسین را خواستم باید حضور یابد؛ وگرنه وجه الکفاله شما ضبط می شود و ازسویی دیگر دادسرا بازهم در تعقیب حسین می باشد ، یعنی ضبط وجه الکفاله از علی به معنای تبرئه شدن حسین نیست و وی همچنان درتعقیب حسین می باشد مستند بند ۲و۳ ماده ۱۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی مطلب مورد توجه دیگر این است که وفق ماده ۱۳۵ این قانون کفالت فردی از سوی دادسرا پذیرفته می شود که اعتبار او به تشخیص قاضی صادرکننده قرار، برای پرداخت وجه الکفاله محل تردید نباشد…
مطابق ماده ۷۴۶ قانون مدنی در موارد ذیل کفیل بری می شود :
۱ – در صورت حاضر کردن مکفول ( در امور کیفری یعنی متهم) به نحوی که متعهد شده است .
۲ – در صورتی که مکفول در موقع مقرر شخصاٌ حاضر شود .
۳ – در صورتی که ذمه مکفول به نحوی از انحاء از حقی که مکفول له ( در امور کیفری یعنی دادستان) بر او دارد ، بری شود ۴ – در صورتی که مکفول له ( در امور کیفری یعنی دادستان) کفیل را بری نماید .
۵ – در صورتی که حق مکفول له به نحوی از انحائ به دیگری منتقل شود
۶ – در صورت فوت مکفول (در امور کیفری یعنی متهم)
اکبر فتح اللهی
وکیل پایه یک دادگستری -تلفن ۰۹۱۲۱۴۶۳۲۴۸
نویسنده روزنامه
کارشناس دعوت شده به شبکه ۲ سیما